* * *
Hắn gò
lưng đạp chiếc xích lô. Từ sáng đến giờ, đây mới là chuyến hàng thứ
hai hắn được gọi chở. Trước đây ít năm, cái nghề của hắn cũng kiếm
được kha khá tiền. Bởi, rất ít người chịu làm cái nghề này. Bởi,
loại phương tiện này còn được cho phép hoạt động trên nhiều loại
tuyến phố. Bởi, các loại chuyên chở hiện đại hơn chưa phát triển.
Bởi, chưa có cái nghị định gì gì đó về đường thông hè thoáng của
“ông” Chính phủ ban hành. Nên, hắn có nhiều khách. Nên, hắn có thể
khua khoắng khắp các loại phố loại đường lớn nhỏ. Nên, hắn không
phải ngó nghiêng lấm lét trên đường để trốn tránh những bộ trang
phục màu xanh của cảnh sát trật tự. Chỉ một cái xích lô tèng tèng
mà hắn nuôi được vợ được con. Chẳng ung dung thì cũng có đủ cái ăn.
Chẳng ung dung thì cũng không đến nỗi ăn bữa sáng lo bữa tối. Cuối
mỗi ngày, hắn có thể khề khà lưng chén rượu nhạt bên mâm cơm đạm
bạc của gia đình. Chứ hắn chẳng bao giờ dám mong có được cuộc sống
sung túc như các tầng lớp trung lưu khác trong xã hội. Hắn cũng chẳng
dám nhảy vào những quán xá bia bọt tùm lum của những kẻ lắm tiền
nhiều của mỗi chiều. Có lúc khát quá, hắn ghé xe sát vỉa hè cạnh
quán bia. Hắn gọi một cốc uống “sếch”. Uống vội uống vàng. Rồi
đứng lên đạp xe đi ngay khi hai bên mép còn dính trắng xoá bọt bia. Như
thế cũng đã là xa xỉ đối với hắn.
Đi bộ đội về. Không nghề. Không nghiệp. Tuổi cũng
đã cưng cứng. Chẳng đâu nhận đào tạo nghề cho những kẻ đã ngót bốn
mươi như hắn. Cả gia đình hắn bốn người chúi vào gian nhà ngói thấp
lè tè trong một ngõ nhỏ sâu hun hút. Vì là cái ngõ nhỏ nên những kẻ
lắm tiền nhiều của chẳng màng đến định cư. Quanh nhà hắn, phần lớn
là những gia đình lam lũ, ăn bữa sớm lo bữa tối. Tiếng là sống trong
nội thành nhưng nơi hắn ở vẫn gọi là làng. Cái làng đặc sệt nếp
sống quê dân dã tuy đã có những cung cách lai căng của thị thành. May
cho gia đình hắn là còn có gian nhà ngói để chui vào chui ra. Đấy là
của “gia bảo”, mẹ hắn lúc còn sống lấn được bên cạnh một khu đổ
rác của làng. Nay đô thị hoá, để giữ gìn môi trường cái bãi rác đó
đã được di dời xa hơn ra ngoại thành. Thế là nghiễm nhiên, những hộ
dân sống nơi bãi rác, trong đó có gia đình hắn, sở hữu được chỗ
định cư yên ổn. ở đã vậy. Thôi tạm được! Nhưng còn ăn. Đó là nỗi lo
ngày càng thường trực cho một người chủ gia đình là hắn. Vợ hắn
cũng là một người đàn bà chăm chỉ, nhưng sức lại yếu. Mỗi sáng, cô
ấy làm một chõ xôi bán đầu ngõ. Bán hết xôi, lại về phụ làm đậu
với người hàng xóm. Với hai cái tàu há mồm mỗi ngày một lớn, cả
vợ cả chồng hắn quần quật quanh năm mới tạm yên. Đôi lúc nằm vắt tay
lên trán, ngó cái mái ngói với nhiều hòn đã mục, thỉnh thoảng rơi
bụi xuống mặt, hắn cũng thấy nản. Chẳng biết bao giờ vợ chồng hắn
mới ngẩng đầu lên được. Thiên hạ sao họ lắm tiền nhiều của thế. Cứ
bước ra khỏi cái xóm bãi rác hắn ở, là thấy đường xá tấp nập đông
vui. Ngày hắn mới ở bộ đội về, hiếm hoi lắm mới nhìn thấy con Honda
đèn tròn tám mươi tám mốt chạy trên đường. Nay các loại xe máy đời
mới hơn trăm phân khối nhiều lắm. Còn bắt đầu có cả ô tô biển đăng
ký của tư nhân. Đúng là kẻ ăn không hết người lần không ra. Cha sinh
mẹ đẻ ơi, chẳng biết đến bao giờ con sẽ có cuộc đời khác với cuộc
đời của cha của mẹ cách đây nửa thế kỷ. Thỉnh thoảng hắn thầm kêu
lên như vậy khi ngẫm về cái gia cảnh mà hắn đang làm ông chủ. Hì hì
hì. Hắn bật cười khẩy. Cũng được gọi là ông chủ cơ đấy. Nhưng ông
chủ như hắn thì, nhiều khi hắn nghĩ, thà… chết quách đi có khi lại
thanh thản. Khổ nỗi, khó khăn đến mấy cũng có ai tự chết được đâu.
Dù sao, hắn cũng có một mái nhà. Dù sao, hắn cũng có một người
vợ, chẳng xinh đẹp giỏi giang thì vẫn cùng hắn góp mặt làm nên một
gia đình. Dù sao, hắn cũng còn có hai đứa con luôn nhắc nhở hắn về
nghĩa vụ làm cha. Ôi, nghĩa vụ. Sao con người ta sinh ra lại phải làm
nhiều cái thứ nghĩa vụ thế? Còn cha còn mẹ, có nghĩa vụ làm con.
Đến lúc đủ mười tám tuổi, phải có nghĩa vụ công dân đối với đất
nước. Vào bộ đội, phải có nghĩa vụ của người lính bảo vệ Tổ quốc.
Rồi đến khi lấy vợ có con thì đấy… Trời đất ạ, hắn cũng cố làm
cái nghĩa vụ mà trời đất đã đặt lên vai hắn đấy chứ. Hàng ngày
hắn gò lưng đạp xe, chở hết chuyến hàng này đến chuyến hàng khác.
Có hôm tối mịt còn chưa được nghỉ. Mà có hàng chở đã là may. Thời
gian gần đây, xích lô bị cấm đi vào một số tuyến phố. Thế là địa
bàn hoạt động của hắn bị thu hẹp lại. Rồi thì bắt đầu xuất hiện
loại xe vận tải nhỏ. Như vậy là thêm một bước khó khăn cho công cuộc
mưu sinh của hắn. Cái túi tiền sau một ngày làm việc cật lực của
hắn ngày càng còm cõi đi. Thật đúng là mật ít ruồi nhiều. Sau
chiến tranh, biết bao thằng lính không nghề không nghiệp như hắn xuất
ngũ quá. Những thằng ở thành thị đã nhiều. Lại cả những thằng
khoác ba lô về quê, không trụ nổi nơi đồng đất ngày càng bạc màu với
những sách nhiễu của mấy ông “quan” địa phương, thế là chúng nó tếch
ra thành phố với quan niệm: Giàu nhà quê không bằng ngồi lê kẻ chợ.
Chúng nó kiếm tiền bằng nhiều nghề. Thằng đạp xích lô như hắn.
Thằng đi bốc vác. Thằng sắm bộ đồ nghề cắt tóc. Thằng làm nghề mài dao kéo. Hay thật, có cả
thằng vào cái nghề giúp “cân bằng sinh học” cho những mụ nạ giòng
lắm tiền nhiều của nhưng thiếu đàn ông… Thôi thì đủ cả. Làm đã vậy.
ăn ở thì đủ kiểu tại những xóm tạm xóm liều ven sông. So với những
thằng cùng đại đội may mắn sống sót trở về sau chiến tranh, dù sao
hắn còn hên hơn là có một mái nhà ngay tại đất đô thị này. Không
phải ăn nhờ ở đậu khi xa quê như chúng nó. Khi đối diện với đạn bom,
với B52 trải thảm, với những làn khói màu da cam mà máy bay địch
thả đặc một vùng trời, những thằng lính cầm súng như bọn hắn đâu
có nghĩ đến lúc phải vật lộn với miếng cơm manh áo như bây giờ.
Cũng chẳng ai tưởng tượng ra rằng, những con người tự hào là mình đã
chai sạn trước hòn tên mũi đạn như hắn lại có thể chịu khom mình
trước những kẻ đốn mạt. Và như vậy, họ đốn mạt hơn cả những kẻ
đốn mạt. Hắn nghĩ thế và uất. Nhưng hắn đã phải nghiến răng. Sống
chết trong chiến tranh là một sự may rủi. Để tồn tại lúc thời bình
này lại có kiểu khốc liệt riêng, dễ sợ! Trong chiến tranh, đối diện
cái chết anh có thể trở thành anh hùng. Khi thời bình, trước đồng
tiền anh lại rất dễ trở thành kẻ đốn mạt. Đốn mạt hơn ngàn lần
đốn mạt.
Một bận, hắn suýt bị thu xe vì một kẻ đốn mạt.
Do phát hiện chậm một gã cảnh sát còn non choẹt đứng nấp sau gốc
cây ở một góc phố, hắn bị chặn xe lại. Hắn đã phải dốc vào tay gã
cả số tiền đã còng lưng đạp xe gần hết ngày mới có được. Thế là
nó tha. Mẹ nó chứ, khi hắn cầm súng đối đầu với cái chết ở chiến
trường, chắc thằng chíp hôi này còn chưa là cái bào thai trong bụng
mẹ nó. Thế mà nó đã lên giọng bảo hắn: “Ông đã vi phạm trật tự xã
hội. Tuyến đường này đã cấm các loại phương tiện thô sơ mà ông vẫn
cố tình đi vào, làm xấu bộ mặt của phố phường. Ông có biết bao
nhiêu người đã đổ xương đổ máu đổ công đổ sức mới giữ được cho Hà
Nội như bây giờ không?”. Thật quả, hắn đã cố nén. Chứ không bàn tay
từng bấm cò B41 của hắn đã nện vỡ mẹ cái bản mặt bấm ra sữa ấy
rồi. Từ cái ngày ở bộ đội về, quay quắt tìm việc làm mãi không
được, hắn đành chấp nhận đặt đít lên chiếc xe xích lô. Ngay khi đó
hắn đã phải xác định, làm cái nghề này là phải chịu nhục. Nhưng
giả thử, hắn gò lưng chở khách để lấy tiền, khách không ưng điều gì
mà mắng mỏ, thì hắn phải nhịn. Đằng này, cái thằng chíp hôi ấy nó
vừa thở ra giọng kiểu cha bố, nó lại vừa giơ tay cầm tiền của hắn.
Đồ khốn. Không vì sợ cái phương tiện nuôi vợ nuôi con bị thu giữ thì
hắn cũng dám giơ nắm đấm ra lắm.
* * *
Xe hàng
hôm nay khá nặng. Lưng áo hắn ướt sũng sịu. Cái khăn mặt vắt trên vai
cũng âm ẩm do bị thấm mồ hôi. Đã gần cuối giờ chiều, chắc mấy tay
cảnh sát quản lý khu chợ này đang ngồi ở đâu đó. Biết đâu chúng
chẳng đang nâng cốc với nhau. Vì cái nắng chiều khá oi ả. Thôi, cứ
liều đi ngược mấy chục mét phố này. Cũng chỉ đoạn ngắn thôi mà.
Hắn cắm cúi đạp thật nhanh. Đã được hơn nửa đường. Chợt, một tiếng
còi “tuýt” vang ngay sau lưng hắn. Hắn sựng lại. Người cảnh sát khu
vực đã đứng kề bên:
-
Anh
đã đi ngược chiều. Đề nghị anh tấp xe sát vào hè.
-
Thôi,
anh cho xin. Chỉ còn mấy mét nữa là đến chợ - nhận ra bộ mặt quen
của tay cảnh sát, hắn vừa tạt xe vào sát hè, vừa thở phì phò.
-
Tôi đã chiếu cố anh mấy lần rồi. Lần
này anh phải chấp hành nghiêm chỉnh - Người cảnh sát nói nhỏ nhưng
cương quyết, rồi rút túi ra tập biên lai ghi tiền phạt - Đáng lẽ
trường hợp anh, tôi phạt năm chục. Nhưng tôi thông cảm với hoàn cảnh
anh, tôi chỉ ghi phạt anh hai chục.
Từ sáng ngồi suông mãi, tận chiều hắn mới có
chuyến hàng này, giờ rủi thế nào lại “dính đòn”. Có vài đồng bạc
cầm đi theo, vừa ăn trưa, vừa vá cái lốp sau bị thủng, túi hắn nhẵn
không còn một xu. Lúc này muốn cũng chẳng thể có tiền để dúi vào
tay cái gã cảnh sát này. Mẹ nó chứ, đời không khác gì cục cứt
chó… Máu trong người hắn tự dưng sôi lên. Cái thằng mặt búng ra sữa
mới mấy hôm trước đã vặt hết tiền lao lực trong một ngày còng lưng
của hắn. Nó còn lên giọng dạy cái thằng bằng tuổi bố nó. Giờ đến
lượt thằng này, mày định khó dễ hả? Bố mày cương lên đấy, làm gì
thì làm. Nghĩ vậy, hắn buông một câu bất cần:
-
Tôi
hết tiền rồi.
-
Vậy
anh đẩy xe lên hè. Về nhà lấy tiền đến nộp phạt - Người cảnh sát
vẫn từ tốn.
Nghe vậy, hắn càng nóng mặt hơn, đổi cách xưng hô:
-
Tao
không về. Tao đ… có tiền.
-
Tôi
đã viết biên lai rồi, không thay đổi được. Anh về nhà lấy tiền. Chiều
lên đồn làm việc với chỉ huy của tôi - Vừa nói, người cảnh sát vừa
cúi xuống cuốn hoá đơn đặt trên yên chiếc xích lô, xé tờ biên lai.
Nhìn động tác xé biên lai thu phạt của người ảnh
sát, trong tích tắc cơn giận dữ bột phát đã xúi hắn làm một việc
điên rồ. Hắn lao đến cái bàn bán thịt ngay gần cửa chợ, cầm phắt
lấy con dao to bản. Nhanh như cắt, hắn chạy veo đến bên người cảnh
sát, dang cao tay. Xung quanh vang lên nhiều tiếng rú, tiếng thét. Chưa
kịp hiểu cái gì đang xảy ra, người cảnh sát đã bị hắn xả một nhát
thẳng đỉnh đầu. Cái mũ mềm của cảnh sát không đủ sức cản nhát dao.
Máu chảy tràn xuống trán và quanh đầu người cảnh sát. Vẫn còn đủ
tỉnh táo, người cảnh sát đưa tay trái lên ôm đầu, tay phải nhanh nhẹn
tóm được cái tay cầm dao của hắn đang phang xuống. Trong tư thế thấp
hơn người cảnh sát, hắn không thể bổ dao bằng cả cánh tay. Bị tóm
chặt nơi cổ tay, hắn càng điên loạn, nhưng chỉ có thể cử động được
bằng cổ tay. Vì thế, những nhát chém tiếp sau nhẹ hơn, vào phần mềm
ở trán và một bên cổ. Trong phút chốc, mọi người đổ xô đến quây đặc
xung quanh. Mấy thanh niên nhảy vào giữ chặt được hắn. Cùng lúc,
những người khác gọi tắc xi, đưa người cảnh sát vào bệnh viện.
* * *
Sau mấy ngày ở trại tạm giam, hắn dần hồi tâm.
Ngẫm lại, hắn không thể hiểu tại sao mình lại làm như vậy. Hắn ân
hận. Hắn bị dày vò. Đêm đêm, hắn mê sảng. Hắn luôn thấy một người
đầu đầy máu me lờn vờn trước mặt. Có đêm hắn hoảng quá vùng thức
dậy, người vã mồ hôi. Sau hôm vợ hắn và vợ người cảnh sát vào thăm,
hắn càng bị day dứt ghê gớm. Vợ hắn nom tiều tuỵ hẳn. Vốn là người
yếu ớt, nay xảy việc tày đình của chồng, lại càng thảm hại hơn.
Hắn cũng ngỡ ngàng trước cuộc viếng thăm của vợ người cảnh sát.
Dáng vẻ chị ta phúc hậu. Nói năng dễ nghe. Không có ý hận thù gì
hắn. Còn an ủi nói rằng, đã đến nhà và hiểu được hoàn cảnh gia
đình hắn. Lại còn nói, sắp tới toà sẽ đưa ra xử vụ của hắn. Giúp
được gì, chị ta sẽ giúp, cứ yên tâm. Thế này thì còn trời đất gì
nữa!? Trước nay, hắn và rất nhiều những người làm nghề tự do như
hắn chưa bao giờ có cảm tình với mấy kẻ hay giở giọng “nhân danh
pháp luật” như vợ chồng chị ta. Thì đấy. Hắn đã chẳng bị cái thằng
chíp hôi mặc quân phục cảnh sát nấp ở gốc cây vặt hết tiền mồ hôi
nước mắt là gì. Nó cũng nhân danh pháp luật đấy. Nhưng nhân danh pháp
luật để “bóc” những người đã từng vào sống ra chết như hắn… Thế mà
nay…
* * *
Và, hôm nay. Tại phiên toà này. Người bị hại vết
thương còn chưa lành hẳn đã lên tiếng xin giảm nhẹ hình phạt cho hắn.
Họ cũng là những người nhân danh pháp luật, nhưng họ khác hẳn những
kẻ khác. Thật vậy. Bình tĩnh suy ngẫm lại hắn mới thấy, hắn sai
quá rồi. Đúng là anh ta đã tha bổng hắn mấy lần. Đúng là anh ta rất
biết hoàn cảnh gia đình hắn. Tại sao anh ta biết? Hắn không giải đáp
được. Lần vừa rồi hắn vi phạm, anh ta cũng chỉ phạt cảnh cáo có hai
chục nghìn đồng. Trong thời gian hắn bị tạm giam, vợ anh ta đã đến thăm
gia đình hắn. Đã cho quà vợ con hắn. Sao hắn không phân biệt được kẻ
xấu người tốt nhỉ. Bất cứ ở đâu, bất cứ nơi nào, mà chẳng có trắng
có đen, có trong có đục, có tốt có xấu. Cuộc sống bươn chải vất vả
đã làm hắn lú lẫn, mê muội mất rồi. Sao hắn lại làm một việc điên
rồ đến vậy. Có thể nại ra muôn ngàn lý do giải đáp cho sự ngông
cuồng mà hắn vừa phạm, cũng không thể tha thứ. Hắn thấy mình đáng
tội chết! Vậy mà…
Hai tay bị cùm. Hai người cảnh sát kèm hai bên
giải hắn ra xe. Họ xốc hắn lên thùng xe. Trước khi cửa xe đóng ập
vào, một lần nữa hắn quay người lại, cúi rạp xuống, chắp tay vái
về phía hai vợ chồng người cảnh sát. Hắn cũng còn kịp nhìn thấy
trên đầu, bầu trời cao và trong xanh quá.
Báo Lao động Thủ đô cuối tuần, từ 8-15/3/2007
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét