TÌNH SỬ LOA THÀNH(*) - Chèo (Tiếp theo)

                                                                HỒI HAI

Thành Cổ Loa nhìn từ trên ca 

Cảnh 1         
Chính sảnh Bắc sứ doanh.

            Cửa lớn quay vào trong, trông ra một vườn mai, với những cây lão mai gồ ghề, khúc khuỷu, đang kỳ nở hoa. Nền vĩnh cảnh Loa thành.

            Phía ngoài sảnh, lá cờ đại thêu chữ “Triệu” đen lánh, treo cao trên cột.

            Nội sảnh: Một bên kê sập son trải da cọp, phía trên tường sát sập treo một thanh gươm lệnh vỏ nạm bạc, một bên bày giá cắm đao, thương, phủ, việt, sáng loáng.

            Trước giá binh khí có mấy chiếc cẩm đôn.

                                                                                  MÀN MỞ

            Phía ngoài xa, tiếng trống kèn Bắc phương rậm rịch báo hiệu một cuộc hành quân sắp xảy ra.

            Sái Bân hấp tấp từ ngoài vào, không thấy ai, đứng lại đảo mắt trông quanh, rồi nhón bước đi về một phía, ngó nghiêng nhìn vào, bất chợt lùi ra…

 Sái Bân: (Bụm miệng cười) Hí… hi… hi…

Sắp

            Quan cao đến bậc đại thần

            Đem ra lột trần cũng giống lươn, giống trạch…

            Hị… hị… hị…

            Quan Đại phu, người đang mân mê chọn ngọc

            Ngọc quý của Thục vương gửi tặng Triệu vương

            Mà thôi…

Vỉa hồi tiếu

            Rúc bùn phải nhớ thân lươn

            Muốn được nhiều bổng lộc, cái mồm phải câm…

Nói

            Chả hôm nay Đại phu lên đường về nước

            Để tâu trình về việc Triệu Thục oan gia…

Đế

            Thông gia!

Sái Bân: Thông gia hóa oan gia

            Hì! Công lênh ấy thật là khai sơn phá đá.

Đế

            Phá thạch!

Sái Bân: Thạch cũng là đá!

Nói lửng

            Nhưng thần có thiêng cũng nhờ bộ hạ

            Hổ dữ bởi có vuốt có nanh

            Đại phu mưu quỷ chước thần

            Đại sự có thành, phải có phần Sái mỗ…

Cách cú

            Sái mỗ luồn chui

            Khắp nơi khắp xó

            Rình mò nhòm ngó

            Bản đồ ghi rõ

            Ngõ ngách Loa Thành

            Loa Thành lối tiến đường lui…

Đế

            Ghi bản đồ làm gì?

Sái Bân: Để đi đêm cho khỏi vấp…

(Triệu Đại phu ở trong ra, Sái Bân vái lạy)

Bẩm Đại phu… (Rút một tờ giấy cuộn nhỏ giấu trong tay áo ra nộp Đại phu, hạ giọng) Bẩm Đại phu… tấm bản đồ Thành ốc. (Triệu Đại phu gật, bình thản đỡ lấy, giở ra xem. Sái Bân khúm núm) Bẩm… con phải mất bao nhiêu tâm lực mới xong… (Chạy vội ra cửa ngó, lại quay vào ngay) Bẩm Tướng công… Thế tử…

Triệu Đại phu: Cho ngươi lui!

(Sái Bân vái, đi vào. Trọng Thủy ra. Trọng Thủy mặc áo hồng bào, mũ kim khôi, bộ dạng như có phần tự kiềm chế; ngông nghênh, kiêu ngạo).

Triệu Đại phu: (Ra đón) Tâu Điện hạ!

Trọng Thủy:

Thưa sư phụ! Hôm nay người trở lại Phiên Ngung.

            Trọng Thủy tôi xin bái biệt!

Triệu Đại phu:

Tâu Điện hạ!

            Lão phu tôi đã mở lối thông dòng

            Vào Thành ốc chuyến này chẳng phí gì tên đạn

            Một cánh thiếp hồng bằng hùng binh trăm vạn

            Một túi khôn cùng ba tấc lưỡi dày

            Nửa năm trời làm được lắm điều hay.

Trọng Thủy:

Vì việc nước, phải nhọc lòng sư phụ…

            Người Lạc Việt xem ra cũng không man rợ

            Như ta thường nghĩ…

Triệu Đại phu:

            Nghĩ thế thật là sai…

            Không “tri kỷ tri nhân”, nên đã thị tài

            Thua cả một dúm người ở xó rừng góc bể!

            Nửa năm trời, ta ngẫm nghiền cục thế

            Việc cỏn con, gì cũng không lọt khỏi mắt ta…

            Nhưng có một người… ta chưa hiểu sâu xa…

Trọng Thủy: Thưa, người đó là ai?

Triệu Đại phu:        

Người đó là… lão Lạc hầu họ Cao kỳ dị!

            Và còn một người rất thân…

            Nhưng thật đáng cho ta lo nghĩ!

Trọng Thủy: Thưa, người đó là ai?

Triệu Đại phu: Người đó chính là… Thế tử của ta đấy!

Trọng Thủy: (Vừa sửng sốt, vừa khó chịu)

            Sư phụ thay cha và lại là thày

            Dạy bảo điều chi, xin cho biết rõ!

Triệu Đại phu:

Điện hạ ơi,

            Đế nghiệp Triệu trao, có thành hay đổ

            Cũng tùy ở lòng Điện hạ…

Trọng Thủy: Người nói sao, thưa sư phụ?

Triệu Đại phu:

Thế tử sang đây kén được vợ hiền

            Gái sắc trai tài, nghìn dặm cũng là duyên

            Thục Công nương hiền như nai như thỏ

            Nhưng ta thấy còn đáng sợ hơn Đài Nỏ

            Của Thục vương… một phát giết trăm người

            Ta chiếm Loa Thành còn hao sức tổn hơi

            Thục Công nương mà chiếm lòng Thế tử

            Chỉ một thoáng nhìn là chuyển xoay thế sự!

Trọng Thủy: (Như bị bắt trúng mạch, tự ái phẫn nộ) Thưa Đại phu…

Triệu Đại phu: (Càng bình tĩnh kích động)

            Thế tử lạ gì bao chuyện từ xưa

            “Nhi nữ tình trường” là một sợi tơ

            Đã buộc chí anh hùng, khó mà thoát khỏi…

Trọng Thủy: (Lặng đi một giây, cố chống chế)

            Sư phụ đã dạy ta những điều trung hiếu

            Từ ấu thơ ta vẫn ghi nhớ trong lòng…

            Sao hôm nay…

Triệu Đại phu: (Chuyển giọng đề cao thuyết phục)

            Ta vẫn biết Thế tử là trang tuấn kiệt anh hùng

            Đâu dễ để vướng chân, sợi chỉ hồng gái Việt!

            Điện hạ xem… từ Bắc phương xa tít

            Nửa Trung nguyên đã là đất Triệu nhà mình

            Dưới phương Nam, chỉ cách dải sông Bình

            Còn một rẻo Cửu Châu, Giao Chỉ

            Để ngoài dư đồ, nhà Đại Triệu… cũng chưa yên…

(Sái Bân hấp tấp từ ngoài vào)

Sái Bân: Bẩm Đại phu… Cao Lạc hầu đến tiễn…

Triệu Đại phu: Được, ta sẽ ra tiếp đón… (Với Trọng Thủy) Điện hạ chờ ta…

(Cùng Sái Bân ra nhanh).

Trọng Thủy: (Còn lại một mình, trầm lặng một giây)

            Nắng ấm phương Nam mang gió biển khơi

            Nghe dào dạt cả đất trời Âu Lạc

Ngâm sổng

            Non cao bát ngát

            Ngây ngất men nồng

            Trời xanh trong vắt

            Biển rộng mênh mông

            Mỵ Châu ơi, châu chìm ngọc đắm

            Tiếng cồng rung trong nắng ấm hồn ta

Hát chinh phụ

1.      Ai chinh phu hồn thép lạnh

Gió cát sa trường ai hoài

Hoa cười ngoài vườn mai

Mái tóc em đưa hương

Mắt sáng ngời, ôi người, người mến thương

2.      Về đây vai mỏi, quên chinh chiến

Gươm nhỏ bâng khuâng gác lạnh lùng

Tình người thay đao cung

Khăng khít đôi chim ưng

Tiếng trống đồng báo điềm đời yên vui

(Mã Khởi mặc trang phục Âu lạc hân hoan từ ngoài vào).

Mã Khởi:

Tâu Phò mã, Công nương sắp đến tiễn Đại phu

            Nàng Mây được lệnh tới đây báo trước…

Trọng Thủy: (Chăm chăm nhìn Mã Khởi từ đầu đến chân, hai mắt ánh lên một niềm vui hồn hậu) Mã Khởi tướng quân đã trở thành người Âu Lạc!

Mã Khởi: Tâu Phò mã…

Trọng Thủy: (Tiếp ý nghĩ chợt nhen nhóm)

            Tấm áo thanh bình hai nước hòa thân (Niềm vui càng lộ rõ)

            Tướng quân am tường tập quán Lạc dân

            Hãy nói cho ta nghe khỏi lạ lùng bỡ ngỡ!

Mã Khởi: (Như được truyền thêm niềm vui hân hoan)

            Tâu Điện hạ!

            Tôi vẫn mong được tâu trình cặn kẽ

            Để ngài nghe, ngài hiểu rõ ngọn ngành

            Quê ngoại tôi, đất nghĩa đất tình

            Lớn bé bảo nhau, chia bùi xẻ ngọt

Xây Thành ốc ngất trời làm trụ cột

Khoác áo chim thần vượt sóng dữ biển khơi

Cứ sang xuân là mở hội vui chơi

Gõ cối gạo, vỗ chiêng cồng múa hát

Trai gái trao nhau miếng trầu ấm áp

Miếng trầu từ thuở Hùng Vương dựng nước

(Trọng Thủy chăm chú nghe, Mã Khởi say sưa kể, không biết nàng Mây đã vào tới cửa. Mã Khởi vẫn tiếp)

            Quê ngoại tôi những trai gái bình thường

            Vẫn hay hát đôi câu đằm thắm

Hát ví

            “Trầu này trầu tình trầu nghĩa

            Trầu nhân trầu ngãi, trầu mình lấy ta…”.

(Vừa lúc Mỵ Châu chợt tới)

Mỵ Châu: (Đứng lại nghe, vừa rứt thì lên tiếng gọi) Em Mây!

(Mọi người sửng sốt quay lại. Mỗi người một vẻ vui sướng. Riêng Mây bẽn lẽn chạy nấp sau Mỵ Châu, nhìn Mã Khởi).

Mây: Thưa chị. Thưa Công nương!

Mã Khởi: Thưa, Công nương đã tới. (Lánh ra một bên) Nàng Mây… (Hai người nhìn nhau giao cảm).

Mỵ Châu: Tướng quân Mã Khởi!

Mây: (Lúng túng chào theo Mỵ Châu) Chào Mã tướng quân.

(Trọng Thủy tiến ra, Mỵ Châu tiến vào. Mã Khởi và Mây cùng lánh để nhường chỗ cho hai người tiến lại, thành ra Mã Khởi và Mây cũng xích lại gần nhau).

Mỵ Châu: Thế tử!

Trọng Thủy: Công nương! (Vừa lúc Sái Bân vào và vái).

Sái Bân: Thưa Công nương! Thưa Thế tử! Lệnh Cao Lạc hầu cho tiểu quan vào rước Thế tử, Công nương…

Trọng Thủy: Đại phu sắp lên đường?

Sái Bân: Thưa vâng.

Trọng Thủy: Ta sẽ ra ngay! (Sái Bân vái rút  nhanh. Trọng Thủy với Mỵ Châu) Mời Công nương cùng ra tiễn Đại phu.

Mỵ Châu: (Dịu dàng nhường bước) Thế tử ra trước, em theo… (Trọng Thủy đi ra, Mã Khởi theo chân. Mỵ Châu và Mây còn dừng lại).

Mỵ Châu: (Với Mây) Em Mây, em nghĩ thế nào về Mã tướng quân?

Mây: (Lúng túng) Thưa chị!

Mỵ Châu: (Chân tình)

Em đẹp duyên cùng Mã tướng quân

            Là cùng chị thêm tay bắc cầu cho vững nhịp…

(Im lặng. Mỵ Châu tiếp)

            Chẳng biết vì đâu… hay vì số kiếp

            Chị đem cuộc đời một sớm trao tay

            Cho chàng trai…

Hát đào liễu

            Gặp gỡ mới đôi  ngày…

            Chị trao tay cho chàng trai gặp gỡ mới đôi ngày

            Mà như đã cùng ước nguyện duyên hài từ lâu…

            Em ơi… nào biết vì đâu

Nói

            Chàng vụt đến như một cơn gió lạ

            Lòng chị còn choáng váng mãi chưa thôi!

            Chị vẫn chưa quen những biến đổi nực cười

Của một tâm hồn thiết tha… mà khó hiểu!

Lúc bốc lửa say người như men rượu

Khi lạnh lùng như núi phủ đầy băng

Thật khác nhiều với Mã tướng quân…

(Mây lắng nghe say sưa. Vừa lúc đó Mã Khởi vào).

Mã Khởi: Thưa Công nương… Thế tử cho tôi vào đón…

Mỵ Châu: Mã tướng quân… Tôi thật là sơ khoảng… (Đi nhanh ra. Mã Khởi và Mây theo chân).

                                                                    Ánh sáng chuyển cảnh